Koppeling van de ecologische systemen van Bronfenbrenner

In de casus van Puberruil zien we twee pubermeisjes die van gezin ruilen. Het gaat om Jennifer uit Goirle en Anniek uit Tiel. Beide hebben ze dezelfde leeftijd maar hun omgeving is sterk verschillend. Dit heeft een invloed op hoe ze zich ontwikkelen en de beslissing die ze nemen. Met behulp van Bronfenbrenner kunnen we deze invloedsferen categoriseren. We behandelen een aantal systemen en hoe ze helpen gedragingen in de Puberruil casus te verklaren.

Microsysteem

De elementen van dit systeem bestaand in de directe omgeving van het kind. Hier zien we al grote verschillen.

Anniek uit Tiel groeit op in een hecht gezin met een jongere zus. Het gezin heeft vele hobby’s en er is veel focus op ontwikkeling. Zo speelt de jongere zus harp en Anniek zelf speelt piano en zit op karate. De ouders lijken ook hoger opgeleid en voeden het gezin op in een vegetarische levensstijl. Het gezin onderneemt veel samen, deelt interesses zoals naar formule 1 kijken en maakt een harmonische indruk. Anniek wil psycholoog worden.

Jennifer uit Goirle groeit op in een andere omgeving. Ze heeft gescheiden ouders en heeft geen contact met haar vader. Ze woont samen met haar moeder, haar broer en haar stiefvader. Haar oudere stiefzus en stiefbroer wonen niet bij het gezin maar ze ondernemen soms iets met elkaar. Ze brengt graag veel tijd buiten door, houdt van paarden en ze wil bij de bereden politie.

Een van de meest interessante gedragingen die ontstaan door deze verschillen in hetmicrosysteemkomt naar voren in hoe de beide pubers uitdrukken wat ze verwachten van het nieuwe gezin. Anniek geeft aan dat ze hoopt niet bij een “wat kakkerige familie” te komen en hoopt op een eenvoudige en simpele omgeving waar mensen gewoon plezier met elkaar hebben. Het zou kunnen zijn dat ze haar huidige omgeving toch als best wel gestructureerd en complex ervaart en afwisseling zoekt. Jennifer is duidelijk op zoek naar andere dingen. Zij hoopt voornamelijk in een gezin terecht te komen dat harmonisch met elkaar leeft en waar de ouders “met elkaar praten” en nog samen zijn. De wensen van beide pubers lijken direct afspiegelingen te zijn van de elementen in hun microsysteem die ze graag zouden willen veranderen of waar ze graag nieuwe ervaringen willen opdoen.

Mesosysteem

Hier gaat het over relaties of interacties tussen elementen in het microsysteem. In de rapportage zien we vaker het verhaal over de brandwonden die Jennifer heeft en hoe ze zich daarvoor schaamt. Een voorbeeld daarvoor is dat ze vertelt over het zwembad waar andere mensen staren en Jennifer zich daardoor ongemakkelijk voelt. Toch zien we elementen in het microsysteem die Jennifer helpen. De ouders van klasgenoten kennen het verhaal ook en er worden voorbeelden gegeven van situaties waarbij de ouders van vriendinnetjes van Jennifer hun kinderen opvoeden hoe ze daarmee om moeten gaan en dat ze Jennifer moeten ondersteunen. Dit helpt haar beter met haar problemen om te gaan. Deze dynamiek is het resultaat van de interactie tussen de verschillende ouders in de klas en de normen en waarden die ze samen ontwikkelen. Ook hebben ze contact met de ouders van Jennifer en gezamenlijk vinden ze een weg om met de situatie van Jennifer om te gaan. Jennifer heeft niet een directe invloed ten aanzien van hoe de ouders van klasgenoten hiermee omgaan, maar het heeft een direct effect op haar ontwikkeling en hoe ze met haar brandwonden omgaat.

Exosysteem

Zonder dat een directe relatie bestaat kunnen elementen ook invloed hebben op de ontwikkeling van een kind. Anniek is opgegroeid in de Betuwe en een van de eerste dingen die ze aan Jennifer wil laten zien is een museum over de Betuwe. Jennifer geeft aan niet zo vaak naar een museum te gaan. Voor Anniek is haar omgeving belangrijker en speciaal de Betuwe omdat haar vader bij de Betuwe industrie betrokken was en een tijd lang “Flipje” was voor het jam merk. Je ziet hier duidelijk hoe de keuzes en interesses die ouders in hun werkomgeving hebben ook de gedragingen van het kind beïnvloeden. Anniek gaat nu vaak naar een museum over de Betuwe en het is het eerste wat ze aan Jennifer wil laten zien.

Macrosysteem

In het macrosysteem kunnen we kijken naar grote (sub-) culturele verschillen die bestaan voor de twee meisjes. In dit voorbeeld zijn er geen zeer grote verschillen. We spreken niet van twee meisjes die in totaal verschillende culturen opgroeien. Beide pubers groeien op in Nederland met vergelijkbare normen en waarden. Op subcultuur niveau kan wellicht wel nog een verschil expliciet gemaakt worden. Je ziet in de rapportage dat Anniek opgroeit in een “duurdere wijk” met waarschijnlijk meer hoger opgeleiden en waarschijnlijk minder allochtonen. Jennifer lijkt zich te bevinden in een wijk met minder hoogopgeleiden en lagere inkomens. Dit kan een effect hebben op de verwachtingen die de pubers van hun toekomst hebben. Waar Anniek psycholoog wil worden, denkt Jennifer aan de bereden politie. Mogelijk kan het ambitieverschil door het verschillende macrosysteem verklaard worden.

Het tijdssysteem

In het tijdsysteem plaatsen we activiteiten of gebeurtenissen die in het verleden gebeurd zijn en doorwerken op de ontwikkeling van het kind. We zien bij Jennifer meerdere momenten in de rapportage waar haar gedrag sterk beïnvloed wordt door gebeurtenissen in het verleden. De belangrijkste gebeurtenissen lijken het wegvallen van haar vader te zijn en de ernstige brandwonden die ze opliep toen ze vier jaar was. Ze ontmoet haar ruil-familie en ze schenkt hun een kaars. De kaars is een elektronische kaars die niet hoeft worden aangestoken. Als eerste vertelt ze haar nieuwe familie dat ze dat gedaan heeft omdat ze grote brandwonden op haar rug heeft die ontstaan zijn door een jongetje dat met een aansteker speelde. Het is duidelijk te zien hoe deze ingrijpende gebeurtenis tot de dag van vandaag invloed heeft. Haar moeder vertelt verder in het fragment ook hoe de keuze van Jennifer om later bij de bereden politie te werken een gevolg is van het brandwonden incident. Ze wil weerbaar zijn en houdt van spanning.