Koppeling van intelligentie en cognitieve ontwikkeling

 

Nu wordt gekeken naar een voorbeeld waarbij het adolescentengedrag aan de ontwikkeling van intelligentie en cognitieve vooruitgang gekoppeld kan worden: een verhaal over spijbelen.

 

Een dagje spijbelen. Hoe, wat en waar?

Geschreven door Charlot op 15/04/2009

 

“Je hebt net een heerlijk weekend achter de rug, maar helaas: het is alweer maandag, en je moet om tien over acht op school zijn. Maar, je trekt het echt niet, en je hebt totaal geen zin in die acht uur les, die vandaag staan te wachten. Wat doe je dan?
Spijbelen? Ik ben er zelf niet zo van, veel te bang om gepakt te worden. Ik heb een paar ervaren klasgenoten ondervraagd en wat blijkt: als je het slim aanpakt, kan je de risico's klein houden. De belangrijkste tips op een rijtje.
Kijk, als je niet zoveel zin hebt in school kan je je er ook gewoon overheen zetten. Maar, wat nou als je heel veel van dit soort dagen hebt dat je er geen zin meer in hebt? Je wilt een paar dagen weg van school blijven. Tegen je ouders zeg je niets, die zijn toch al naar hun werk, maar wat nou als de school belt? En wat moet je zeggen als je weer op school komt en je moet bij de schoolleiding komen?
Ik ben op onderzoek uitgegaan en ondervroeg een paar klasgenoten van mij. Er kwamen redelijk nuttige antwoorden uit. Dat kan ik weten, want deze leerlingen zijn nog nooit gepakt, terwijl ze soms een paar dagen spijbelen.
De tips:
1. Breng regelmaat in je spijbelgedrag. Als je donderdag 'een ongeluk hebt gehad' kan je de volgende dag niet weer een ongeluk hebben gehad.
2. Houdt de leraren bevriend
3. Blijf altijd lachen, en blijf volhouden dat je niks hebt gedaan, zodra je toegeeft ben je de klos en hang je.
4. Op sommige scholen kan je je eigen absentiebriefjes schrijven, dit merken ze niet, en zo kan je 'geoorloofd absent' staan.
5. Of oefen de handtekening van je ouders
Nu is het niet de bedoeling dat je enorm veel gaat spijbelen natuurlijk, maar als je nog eens zo'n dag hebt, dat je het even totaal niet ziet zitten: misschien heb je er nog eens iets aan. Graag gedaan!”

 

• Reactie door Rob op 15/04/2009

Ik spijbel zo vaak, school komt er toch nooit achter, en de handtekening van je ouders is een van de beste smoesjes neem je volgende de dag gewoon een briefje mee

 

• Reactie door Siewart op 15/04/2009

ik spijbel nooit wat heeft dat voor nut. School is best wel leuk. Hangt er wel vanaf hoe je het bekijkt, ik word gepest maar daar kan ik nu mee omgaan dus dan hoef ik ook niet te spijbelen.

 

• Reactie door Robert op 28/04/2009

Spijpelen moet niet nodig zijn. Volgens mij moeten scholieren gewoon 5 baaldagen per jaar krijgen. Mogen ze zelf inzetten. En scholen moeten later starten, beter voor puberbrains. ;-)

 

• Reactie door Shanaa op 06/05/2009

Hmm.. die dagen komen me echt bekend voor. Maarja, van zulke soort dagen moet je gewoon het beste maken anders overleef je ze niet. Als ik zulke soort dagen heb kies ik gewoon de beste muziek uit die op mn iPod staat en gewoon keihard meezingen op de fiets. Ook al kijken mensen je raar aan, whatever? Geloof me, je kan je dag niet beter beginnen. En vaak genoeg fleuren m'n vriendinnen me wel op als het niet meezit. Dus ja. Waarvoor zou ik moeten spijbelen?

 

• Reactie door spijbelen op 24/05/2009

ik spijbel elke dag maar ik heb wel 4x jeugdzorg in de week

 

• Reactie door Timothy op 14/06/2009

Ik heb vaak gespijbeld omdat ik verslaafd aan skateboarden ben heb zo'n 3 maanden bij elkaar aan dagen gespijbeld ben nooit gepakt, maar aan spijbelen moet je nooit beginnen je raakt er verslaafd aan en je blijft het doen. en waarom je zou spijbelen? stel dat je geen zin heb omdat je gepest word ofzo of omdat je thuis problemen heb en in de stress zit. groetjes,Timothy

 

• Reactie door Yvy op 12/02/2010

Spijbelen als je zeker weet dat je overgaat en goede cijfers aalt kan best maar ik heb van die kinderen bij mij in de klas (havo 5 a.k.a. eindexamen jaar) die weken achterelkaar 1 les spijbelen en dan niet snappen hoe ze aan die onvoldoende komen... dat is sirrieus gewoon het domste ooit. En het haald de rest van de klas achter omdat de docent dan alles weer opnieuw gaat uitleggen. Spijbelen ok maar wees sociaal!

 

Bron: https://oud.scholieren.com/archief/weblog/863/een-dagje-spijbelen-hoe-wat-en-waar

 

Het meisje Charlot geeft in een blogpost tips om te spijbelen zonder gepakt te worden. Ze heeft ervaren klasgenoten erom gevraagd en spijbelt zelf niet. Jongeren reageren op verschillende manieren en laten zo verschillende stadia van de cognitieve en morele ontwikkeling zien.

 

Rob spijbelt regelmatig en denkt dat de school er niet achter komt. Deze gedachtegang is herkenbaar in het kader van het cognitief egocentrisme volgens Elkind (Van der Wal & De Wilde, 2017). Het is te verklaren door de dominantie van emoties boven het rationele denken.

 

Twee jongeren (Siewart, Shanaa) geven in hun reacties aan dat spijbelen nergens voor nodig is. Bij hen is het rationele systeem blijkbaar al verder ontwikkeld en kunnen ze abstracter denken en de gevolgen van het handelen beter inschatten.

 

De adolescent die dagelijks spijbelt (username spijbelen) heeft regelmatig contact met jeugdzorg. Er is wellicht een poging om zijn gedrag te corrigeren gaande maar het resultaat lijkt nog niet positief. De jongere vertoont waarschijnlijk tekenen van instrumenteel-relativistische oriëntatie (Kohlberg, in Van der Wal & De Wilde, 2017) die kenmerkend is voor de peuterleeftijd. Een handeling wordt goed gekeurd als ze een eigen behoefte tegenmoet komt. De recht- en ordeoriëntatie waardoor gedrag volgens de regels goedgekeurd wordt is in dit geval nog niet ver ontwikkeld. Het is ook mogelijk dat deze adolescent alleen als het gaat om spijbelen, of school in bredere zin, terugvalt in een denkwijze die niet adequaat is voor zijn leeftijd. Piaget omschrijft dit fenomeen als een gevolg van substitutie, wat wederom een vorm van de cognitieve voorgang accommodatie is (Van der Wal & De Wilde, 2017). Het bestaande kennissysteem moet bij een cognitief conflict aangepast worden. Dat gebeurt bij substitutie door het vervangen van een idee door een nieuw idee. Het oude idee blijft echter aanwezig en kan dus in bepaalde situaties weer (ongewenst) na voren komen.

 

Timothy brengt een ander aspect van spijbelen ter sprake namelijk dat men een verslaafdheid eraan kan ontwikkelen. Hier speelt naast cognitieve ontwikkeling ook de neurologische ontwikkeling een rol. De impulsbeheersing is bij het puberbrein nog niet volledig ontwikkeld waardoor het gevoeliger is voor beloning op korte termijn, zoals de zogenoemde ‘kick’ die op verschillende manieren kan worden opgewekt (drugsgebruik, risicovol gedrag…). De consequenties op de lange termijn – de toekomst – zijn voor adolescenten minder zichtbaar en minder relevant. Ze leven met name in het nu en focussen sterk op de kritiek van anderen en zijn zelfkritisch. In het geval van spijbelen kan de adolescent in een vicieuze cirkel terecht komen die in het ergste geval in een criminele carrière resulteert. Schoolverzuim is afhankelijk van de leeftijd van een leerling strafbaar en de leerplicht wordt dusdanig door de gemeente gehandhaafd.

 

Docentenreactie

Als preventieve maatregel om spijbelen te voorkomen is het handig om als docent aandacht te tonen voor de individuele leerling, door bv. bij de deur te staan aan het begin van de les, elke leerling te begroeten en vooral op te merken als een leerling na kort verzuim weer terug is op school. Dit teken van herkenning kan veel voor de leerling betekenen. Verder is het de taak van de school om controle te handhaven op verzuim. Als spijbelen regelmatig voorkomt is het taak van de docent om het gedrag te benomen en de leerling voor de reden hiervoor te bevragen. Tegelijk is contact met de ouders essentieel omdat zij thuis moeten communiceren dat het belangrijk is om naar school te gaan. De problematiek achter het spijbelen ligt vaak op een van de volgende gebieden: problemen thuis, gepest worden op school, faalangst, gebruik van drugs (De Heer, 2016). Wat het spijbelgedrag van een leerling kan beïnvloeden, is zijn mindset. Met een growth mindset (Dweck, in Van der Wal & De Wilde, 2017) is een leerling beter gewapend om tegenslagen op te vangen en wil hij graag leren. Een docent kan helpen om een op groei gerichte mindsette ontwikkelen door bv. bij het oefenen vaak te herhalen in verschillende situaties, door meerdere zintuigen te activeren, door voorbeelden voor de leerlingen te benoemen die iets bereikt hebben, door te helpen om problemen stapsgewijs op te lossen en positief feedback te geven op de taak en inzet in plaats van op de persoon van de leerling zelf.

 

Koppeling van morele ontwikkeling

 

Bij de koppeling van de theorie van morele ontwikkeling aan de praktijk, kijken we nog een keer terug naar de discussie over spijbelen in de bijdrage over cognitieve en intelligentie ontwikkeling. In het bijzonder beschouwen we de bijdrage van Yvy op het forum.

 

De laatste reactie van Yvy bekijkt het fenomeen spijbelen vanuit een meer moreel perspectief. Zij oordeelt genuanceerd over het gedrag van anderen en houdt daarbij rekenen met de invloed van het gedrag op de rest van de klas. Yvy keurt het volgens de regels verboden gedrag namelijk wel goed zolang er respect voor de ander bestaat en bepaalde ethische principes ten opzichte van de rest van de groep niet aangetast worden. Zodra spijbelen echter de voortgang van de les negatief beïnvloed (door de nodige herhalingen van de stof voor de spijbelaars) zal ze dit gedrag afkeuren. Bij Yvy’s manier van redeneren zijn aantekenen van een universele ethisch-principiële oriëntatie te herkennen. Dat is eerder buitengewoon voor een adolescent dan de norm.

 

Docentenreactie

In het geval van Yvy zal een docent haar ideeën over spijbelen alsnog bespreekbaar moeten stellen. Het is een feit dat spijbelen in bepaalde omvang een overtreding van de wet is. Dit is ook door het argument van respect voor de ander niet te verdedigen. Een klassikale discussie hierover met toevoeging van andere voorbeelden zou het morele beoordelingsvermogen van de hele klas kunnen bevorderen.